Burun iç yüzeyinin alerjenlere karşı aşırı tepki vermesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Polen, toz, hayvan tüyü gibi alerjenler bu duruma yol açabilir. Alerjik rinit belirtileri arasında burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı ve gözlerde kaşıntı yer alır. Mevsimsel veya yıl boyunca sürebilir. Tedavisinde antihistaminik ilaçlar, burun spreyleri ve alerjenden kaçınma önerilir.

Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir?

Sürekli akan veya tıkalı bir burun, en yaygın belirtilerindendir. Burun içinde kaşıntı hissi oldukça yaygındır. Özellikle sabah saatlerinde sık tekrarlayan hapşırma nöbetleri görülür. Gözlerde kaşıntı, sulanma ve kızarıklık sıkça yaşanabilir. Burundan geriye doğru akıntı (geniz akıntısı) hissedilebilir. Alerjik rinit, koku ve tat duyusunda azalmaya neden olabilir. Geniz akıntısı boğazı tahriş ederek öksürüğe neden olabilir. Bu belirtiler, mevsimsel ya da yıl boyunca sürebilir. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Alerjik Rinit Neden Olur?

Ağaç, çimen ve yabani otların polenleri özellikle ilkbahar ve yaz aylarında neden olabilir. Ev tozu içinde bulunan mikroskobik akarlar, yıl boyu alerjik rinit belirtilerine yol açabilir. Evcil hayvanların tüyleri, derisi ve tükürüğü alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Nemli ortamlarda bulunan küf mantarlarının sporları solunum yoluyla durumun oluşumuna yol açar. Sigara dumanı, temizlik ürünleri ve güçlü kokular gibi kimyasal maddeler hassas kişilerde neden olur.

Havadaki partikül maddeler ve kirleticiler, semptomları tetikleyebilir. Ailede alerji öyküsü olması, kişide riski artırabilir. Mevsimsel değişikliklerde artan polen miktarı ve nem oranı ortaya çıkmasına neden olabilir. Mesleki maruziyetler, örneğin toz, kimyasal maddeler, mesleki rinit oluşumuna yol açar. Bazı durumlarda besinlere karşı duyarlılık, burun tıkanıklığı gibi belirtilere sebep olabilir. Alerjik rinit nedenleri, kişiye ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Alerjik Rinit Nasıl Teşhis Edilir?

Burun, boğaz ve gözlerin incelenmesi ile belirtiler değerlendirilir. Doktor, burun içinde şişlik veya akıntı olup olmadığını kontrol eder. Deri prick testi ile deriye küçük miktarlarda alerjenler uygulanır. Cildin tepki verip vermediği kontrol edilir. Kızarıklık veya şişme oluşması alerji varlığını gösterir. Kan testi ile vücudun belirli alerjenlere karşı ürettiği IgE antikorlarının miktarı ölçülür.

Bu test, deri testi yapılamayan durumlarda tercih edilebilir. Burun akıntısından alınan örnekle eozinofil adı verilen alerjik reaksiyona neden olan hücre sayısı belirlenir. Teşhis sonucunda, hangi alerjenlere karşı reaksiyon geliştiği belirlenir. Uygun tedavi planı oluşturulur. Bu teşhis süreci, alerjik rinit sorununun diğer rinit türlerinden ayırt edilmesini sağlar.

Alerjik Rinit Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavinin en önemli aşamalarından biri, alerjiye neden olan maddelerden uzak durmaktır. Polen, ev tozu, hayvan tüyü gibi alerjenlerden kaçınmak belirtilerin azalmasına yardımcı olabilir. Alerjik reaksiyonları engelleyen antihistaminik ilaçlar, burun akıntısı gibi belirtileri hafifletir. Ağız yoluyla alınan tabletler ya da burun spreyi şeklinde olabilir. Burun tıkanıklığını gidermek için kullanılan dekonjestan ilaçlar, genellikle kısa süreli kullanım için uygundur. Uzun süreli kullanımları önerilmez, çünkü bu durum ters etki yaparak burun tıkanıklığını artırabilir. Enflamasyonu azaltan kortikosteroid burun spreyleri, alerjik rinit tedavisinde etkili bir seçenektir.

Uzun süreli kullanımları, belirtilerin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. İlaçlarla kontrol altına alınamayan ya da alerjenlerden kaçınmanın zor olduğu durumlarda, immünoterapi uygulanır. Bu tedavi, vücudun alerjenlere karşı tolerans geliştirmesine yardımcı olur. Alerji aşıları, birkaç yıl süren bir tedavi sürecidir. Burun içindeki alerjen ve mukusu temizlemek için tuzlu su ile burun yıkama yapılır. Bu belirtilerin hafifletilmesine katkı sağlar. Alerjik rinit tedavisinde doktor önerisi ve kontrolü önemlidir. Tedavi, hastanın belirtilerinin şiddetine ve alerjenlere göre bireysel olarak düzenlenmelidir.