Burnun iç kısmında yer alan septumun kaymasıdır. Septum, burnu ikiye ayıran kıkırdak ve kemikten oluşur. Burun eğriliği olduğunda burun delikleri eşit olmaz. Bu durum nefes almayı zorlaştırabilir. Burun tıkanıklığına yol açar. Baş ağrısı yapabilir. Horlama görülebilir. Genellikle doğuştan gelir. Travmalar da neden olabilir. Tedavisi cerrahi operasyondur.
Burun Eğriliği Belirtileri Nelerdir?
Burnun bir tarafında hava geçişini zorlaştırır. Bu da özellikle tek burun deliğinden nefes almayı güçleştirir. Kişi çoğunlukla ağzından nefes almak zorunda kalır. Eğrilik, burun içinde tıkanıklığa neden olur. Bu tıkanıklık genellikle tek taraflıdır ama ilerlemiş durumlarda çift taraflı da olabilir. Özellikle geceleri artabilir. Eğrilik olan bölgede burun içi kurur ve damarlar yüzeye yakın olur. Bu da burun kanamalarını artırabilir. Özellikle sümkürme veya burun karıştırma sonrası kanama görülür. Burun içindeki eğrilik, sinüslerin düzgün çalışmasını engeller. Bu da alın, yanak veya burun bölgesinde baskı veya dolgunluk hissi oluşturabilir.
Burun eğriliği nedeniyle sinüsler yeterince boşalamaz. Bu durum, baş ağrılarına yol açabilir. Ağrılar genellikle alın ya da göz çevresinde hissedilir. Nefes alma zorluğu nedeniyle uyku kalitesi bozulur. Kişi sık sık uyanabilir ya da horlama sorunu yaşayabilir. Bazı durumlarda uyku apnesine (nefesin durması) kadar ilerleyebilir. Eğrilik, sinüslerin dolmasına ve boşalamamasına neden olur. Bu durum, tekrar eden sinüzit enfeksiyonlarına yol açabilir. Özellikle uyku sırasında ya da yorgunluk anlarında, burundan gelen ıslık benzeri sesler duyulabilir. Bu, hava yolunun daraldığını gösterir.
Burun Eğriliği Neden Olur?
Bazı kişiler doğuştan sahip olabilir. Anne karnında bebeğin pozisyonu veya doğum sırasında yaşanan travmalar, burun kemiğinde ya da kıkırdağında eğriliğe yol açabilir. Bu tür eğrilikler genellikle yaşamın ilerleyen dönemlerinde fark edilir. Buruna alınan darbeler, çarpmalar veya kırıklar sonrasında burun kemiği ya da septum yer değiştirerek eğrilebilir. Bu travmalar çocuklukta ya da yetişkinlikte meydana gelebilir. Zamanla burun eğriliği daha belirgin hale gelebilir. Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde burun kemikleri hızlı gelişim gösterir. Bu süreçte kemik ve kıkırdak yapılar orantısız büyürse, burun orta hattından sapabilir ve eğrilik oluşabilir. Bu durum genetik yatkınlığı olan kişilerde daha sık görülür. Aile bireylerinde eğrilik olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha fazladır.
Genetik yapı, hem burun şekli hem de kemik ve kıkırdak gelişimi üzerinde etkili olabilir. Özellikle küçük yaşlarda geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları veya burun içi kıkırdak dokularında iltihap oluşması, septumda zayıflamaya ve eğriliğe neden olabilir. Bu durum burun fonksiyonlarını da olumsuz etkileyebilir. Daha önce geçirilmiş burun ameliyatları sırasında yapılan hatalı düzeltmeler ya da yetersiz iyileşme, yeni eğriliklere neden olabilir. Özellikle septum ameliyatları sonrası dikkatli takip edilmesi gerekir. Nadir de olsa, burun boşluğunda ya da sinüslerde gelişen iyi huylu ya da kötü huylu kitleler burun yapısına baskı yaparak burun eğriliği yaşanmasına neden olabilir. Bu durum genellikle başka belirtilerle birlikte ortaya çıkar.
Burun Eğriliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Eğrilik tamamen düzeltilemez ama bazı hafif şikâyetler ilaçlarla azaltılabilir. Burun tıkanıklığı, alerjik reaksiyon, ödem gibi durumlar için sprey, antihistaminik ya da burun açıcı ilaçlar verilebilir. Ancak bu yöntem sadece belirtileri geçici olarak hafifletir, eğriliği ortadan kaldırmaz. Septoplasti, burun içinde eğilen kıkırdak veya kemik yapının düzeltilmesi işlemidir. Genel ya da lokal anestezi altında yapılır. Ameliyatta burun içi açılır, eğri kısımlar çıkarılır veya yeniden şekillendirilir. Bu yöntem burun tıkanıklığını kalıcı olarak çözmeyi hedefler.
Burun eğriliği hem içte hem dışta varsa ya da kişi estetik olarak da burnunda değişiklik istiyorsa, septoplasti ile birlikte rinoplasti yapılabilir. Bu sayede hem nefes alma problemi çözülür hem de burun dış görünüşü düzeltilir. Bu işlem “septorinoplasti” olarak da bilinir. Bazı durumlarda eğriliğe sinüs problemleri eşlik edebilir. Bu gibi durumlarda kamera yardımıyla yapılan endoskopik cerrahi tercih edilir. Daha hassas müdahale imkânı sağlar ve iyileşme süresi genellikle daha kısadır. Bazı çok hafif deviasyon vakalarında, cerrahi müdahale lokal anestezi ile kısa sürede yapılabilir. Özellikle burun ucuna yakın bölgelerdeki hafif eğrilikler bu şekilde düzeltilebilir.
Ancak her hasta için uygun değildir. Eğriliğin tedavisini sağlamaz ama günlük yaşam konforunu artırmak için burun spreyleri, tuzlu su solüsyonları veya nemlendirici cihazlar kullanılabilir. Özellikle gece rahat nefes almayı kolaylaştırabilir. Uyku pozisyonu ve ortam düzenlemesi, tam bir tedavi yöntemi değil ama semptomları azaltmak için etkili olabilir. Yüksek yastıkla uyumak, nemli ortamda bulunmak, sigara dumanından uzak durmak gibi önlemler burun tıkanıklığını azaltabilir.
