Burun kanallarında hava akışının kısıtlanması durumudur. Nedenleri arasında enfeksiyonlar, alerjiler ve burun eğriliği bulunur. Solunum güçlüğüne yol açar. Sinüslerde baskı hissi oluşturabilir. Burun tıkanıklığı, uyku kalitesini düşürebilir. Tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tuzlu su spreyleri ve buhar banyosu rahatlatıcıdır. Şiddetli durumlarda doktora danışılmalıdır. Kronikleşmesi yaşam kalitesini etkiler. Erken müdahale önemlidir.
Burun Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Özellikle uyurken ya da fiziksel aktivite sırasında nefes almayı zorlaştırabilir. Burun deliklerinden birinin ya da her ikisinin tıkalı olması sık görülen bir belirtidir. Burundan yeterince hava alınamadığında, kişi genellikle ağızdan nefes almaya başlar. Bu durum ağız kuruluğuna ve bazen boğazda tahrişe neden olabilir. Burun tıkanıklığı, uyku sırasında horlamaya neden olabilir. Özellikle sinüzit veya geniz eti büyümesi olan kişilerde bu belirti daha yaygındır. Tıkanıklık, sinüslerde basınç birikimine neden olabilir. Alın bölgesinde ya da yüzün diğer bölgelerinde baş ağrısına yol açabilir.
Genellikle şeffaf, sarı veya yeşil renkte burun akıntısıyla birlikte olabilir. Bazı durumlarda ise mukus, burunda birikerek rahatsızlık yaratır. Koku alma duyusunun azalmasına veya tamamen kaybolmasına yol açabilir. Buna bağlı olarak tat duyusu da etkilenebilir. Alerjik tıkanıklığı olan kişilerde hapşırma nöbetleri ve gözlerde sulanma sık görülen belirtilerdir. Mukusun boğaz arkasına akması (postnazal akıntı) nedeniyle boğaz tahrişi veya hafif bir öksürük gelişebilir. Burun tıkanıklığı, kaliteli uyku almayı zorlaştırabilir ve gündüz yorgunluk hissine neden olabilir. Eğer tıkanıklık uzun süre devam ediyorsa, bir KBB uzmanına başvurulması önemlidir.
Burun Tıkanıklığı Neden Olur?
Virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar, burun içi dokularında iltihaplanmaya yol açar. Mukus üretimi artar ve burun tıkanıklığı hissedilir. Polen, toz, hayvan tüyü gibi alerjenler burun mukozasında iltihaba neden olur. Burun akıntısı ve tıkanıklık sıklıkla birlikte görülür. Sinüslerdeki enfeksiyonlar tıkanıklığa yol açar. Akut ya da kronik sinüzit durumunda burun basıncı ve tıkanıklık hissedilebilir. Septum deviasyonu (burun kemiğinin eğriliği), burun hava yolunun daralmasına neden olabilir. Burun polipleri veya tümörler gibi yapısal problemler de tıkanıklık yapabilir. Gebelikte artan hormonlar, burun damarlarını genişleterek tıkanıklığa sebep olabilir.
Hormonal tıkanıklık genellikle geçicidir. Hava kirliliği, sigara dumanı veya kuru hava burun mukozasında tahrişe neden olabilir. Bu durum tıkanıklık ve kuruluk hissine yol açar. Mide asidinin burun ve boğaz bölgesine ulaşması, burunda şişlik ve tıkanıklık yapabilir. Burun spreylerinin uzun süreli kullanımı, rebound tıkanıklığı adı verilen duruma yol açabilir. Bazı tansiyon ilaçları gibi sistemik ilaçlar da tıkanıklık yapabilir. Çocukların burunlarına yabancı cisim sokmaları tıkanıklığa ve bazen enfeksiyona neden olabilir. Genetik hastalıklar, tümörler veya sistemik hastalıklar da burun tıkanıklığı yapabilir. Eğer tıkanıklık uzun süre geçmiyorsa, nefes alma güçlüğüne yol açıyorsa bir doktora başvurmanız önerilir.
Burun Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir?
Dekonjestan spreyler, hızlı bir şekilde burun mukozasını küçülterek tıkanıklığı giderir. Ancak, uzun süreli kullanım önerilmez. Tuzlu su spreyleri, burun içini nemlendirir ve mukusu temizler. Sıcak su buharı burun pasajlarını açmaya yardımcı olabilir. Alerji kaynaklı burun tıkanıklığı genellikle kronik bir durumdur. Antihistaminikler, alerjik reaksiyonları önler. Kortikosteroid spreyler, burun içi iltihabı azaltır. Alerji aşıları, bağışıklık sistemini alerjenlere karşı daha az hassas hale getirebilir. Kronik sinüzit veya burun polipleri, uzun süreli tıkanıklığa neden olabilir.
Sinüzit için endoskopik sinüs cerrahisi veya poliplerin çıkarılması gerekebilir. Septum deviasyonu veya burun kıkırdağındaki yapısal sorunlar tıkanıklığa yol açabilir. Septoplasti, eğri olan burun septumunun düzeltilmesi için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bazı durumlarda basit yaşam tarzı değişiklikleri tıkanıklığı hafifletebilir. Uyurken başın yüksekte tutulması burun pasajlarının açık kalmasına yardımcı olur. Sigara dumanı tıkanıklığı kötüleştirebilir. Eğer burun tıkanıklığı uzun süre devam ediyorsa veya şiddetliyse, bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına danışmanız önemlidir. Doğru tedavi için altta yatan nedenin belirlenmesi şarttır.
